|
 |
 PERSONAL DETAILS Adriana Engelina Maria Viegers Janneke Viegers THEMATA SPATIALS 1952-1980 Om met de woorden van Vivienne Westwood te spreken "I have got a spatial intelligence". Ik heb ruimtelijk inzicht, vroeger genoot ik ervan om van een plat stuk stof op de naaimachine een ruimtelijke vorm (jurk) te maken. Het meeste plezier had ik dan ook in de Stereometrieles op de HBS. Vervolgens aan de Kunstacademie werd ik gelukkig van Iso-, Di- en Orthogonale projecties. Later, al schilderend, kun je daar weer vrijelijk mee omgaan: INTERIORS 1980-1990; Interieurs, 35 werken in 'Eyelevel view', op ooghoogte, zie clip 'Negativeland' onder Films. De Camera Obscura van Anthonie van Leeuwenhoek en de Interieurs van Vermeer inspireerde tot vertalingen in schilderijen van 1:1 en van boven af gezien. EXTERIORS 1990-2017; Wereldsteden, 100 werken in 'Drone view', vogelvlucht perspectief. Van de intimiteit van het interieur naar exterieurs, ruimte, meer afstand, ook qua herinnering, als in het boek 'De Onzichtbare Steden' van Italo Calvino. CELESTIALS 2018-2019; Hemellichamen, 20 werken in 'Astronomical view'. ∞ zicht. Verder uitzoomend als logische opvolging, met nog meer verbeelding meer abstractie door de 'gravitatie theorie' van Kapteyn Astronomical Institute Adriaan Blaauw. SUBSIDIES Van 1994 tot 2003 verwierf zij 3 maal de prestigieuze subsidies van het Fonds voor de Kunsten. COLLECTIES MUSEA O.M. Een vierluik 'Kwadranten' in de collectie van het Stedelijk Museum Amsterdam, 'Schiphol' en 'Amsterdam' in het Amsterdams Historisch Museum, 'Accessory' een animatie film in het Arnhems Museum en een portret in het Meguro Museum in Tokyo. MONUMENTALE OPDRACHTEN O.M. 1989 Fries (schildering 0.9 x 27 m.) Basis school De Kinderboom, Amsterdam 1990 Ichthus (5 glas schilderingen total 100 m2.) Ichthus college, Veenendaal 1991 Urbanisatie (schilderij 2 x 10 m.) Stadsschouwburg, Nijmegen 2001 Nijmegen I & II ( diptiek, schilderijen, ieder 2 x 2 m.) Gemeente archief, Nijmegen 2002 Vrede en Verzoening, ontwerp voor glas in lood raam, Laurenskerk, Rotterdam 2006 Complex Heyendaal I & II (pendanten, ieder 2 x 2 m.), Radboud Universiteit Nijmegen 2016 Vrede en Verzoening, opdracht in afwachting gebrandschilderd raam, Laurenskerk Rotterdam 2021 Vrede en Verzoening, realisatie gebrandschilderd raam 9x3.50m. Laurenskerk Rotterdam BELANGRIJKE COLLECTIES O.M. De werken bevinden zich in vele publieke en privé collecties, waaronder de Eerste en de Tweede Kamer in Den Haag, het Europarlement in Brussel, het Stedelijk Museum in Amsterdam, het Amsterdams Historisch Museum en het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem. De gemeente Nijmegen verwierf voor het stadsarchief een diptiek van de stad in drone view. In 2018 toonde het Amsterdams Historisch Museum het schilderij 'Schiphol' uit de collectie op de tentoonstelling 'De mooiste stad' door de ogen van de burgemeester. WEB
PROFESSION 1980-present Visual Artist: paintings, drawings, 3D objects, and films EDUCATIONS (completed) 1965-1971 H.B.S. - B; High School with academic emphasis STUDY TRIPS 1977-1979 Asia and Japan MEMBERSHIPS 1989-2002 G.B.K.-Arnhem, Nijmegen (Community of Visual Artists) PROFESSORSHIPS 1978-1979 Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen: drawing and art-history, 32 hours per week PRIZES 1973 Marieke van Nimwegen Prize: photography SCHOLARSHIPS (INDEPENDENT) 1994-2003 3 Basic stipends, Fund for the Arts Amsterdam ADVISORY BOARDS 1990 Purchase Commission Kunstuitleen, Almere REMAINING ACTIVITIES 1971 Performance in 'Johnny droomt zich autobio', Johnny van Doorn, VPRO PAINTINGS 1984-present Interiors ( ± 100) VIDEO FILMS 1979 Tekenfilm, 5 min. (60 thirteen year old children drawing one second) VIDEO PRESENTATIONS 1986 Video festival Xie, Doornroosje, Nijmegen EXHIBITIONS, SOLO 1979 Chameshie, Kunst in het Kerkje (Art in the Church), Velp EXHIBITIONS, GROUP 1980 Museum De Commanderie van St. Jan, Nijmegen PUBLICATIONS/TV 1979 Sliepenbeek, P.; Janneke Viegers, Nijmeegs Dagblad, mei MONUMENTAL COMMISSIONS 1983 Cluster (painting 3 x 5 m.) Cultureel centrum De Lindenberg, Nijmegen IMPORTANT COLLECTIONS & SALES 1982 Chairs, Institute Collection of the Netherlands PUBLICATION 1 Janneke Viegers Dutch painter, lives and works in Amsterdam. From the catalog of the exhibition: The Hofvijver in Poetry and Image. PUBLICATION 2, see the website Exteriors 'Schiphol', oil on canvas, 200x200cm One of Janneke Viegers specialties is the cityscape. Presenting them from an aerial perspective, or a 'bird's-eye-view', over the last decade she has painted many of the world's great cities, including New York, Moscow and Paris. She was originally inspired by aerial photography from a series made in 1986 by 'KLM Aerocarto'. Wearing latex gloves, Viegers applies the paint to the canvas with her fingers. Jokingly she says: "I've got ten paintbrushes instead of just one." She continues- "I knead the colors together on the canvas. When I made 'Schiphol' I applied the undercoat using lots of turpentine. That gives a good ground. You get a shiny undercoat that has a watercolor like feel to it. Most appropriate, because it's pretty wet at Schiphol, as you see. And why does she paint aerial perspectives of cities? "They give you a sense of context. You are in control of the situation and yet weightless, floating above." From: The Annual Report 1997 (Summary) PUBLICATION 3, see website Exteriors The Royal Palace on Dam Square, oil on canvas, 200x200cm. Catalogue of the exhibition, 'More then red, yellow and blue' (2001) PUBLICATION 4, see website Exteriors Amsterdam School Paintings of buildings in the "Amsterdam School" style (Dutch 'brick' Art Deco) as 'fractals', 'strings', wires, threads of oil paint, polished membranes oscillate, vibrating. Janneke Viegers PUBLICATIONS 5, see website Exteriors About the work of Janneke Viegers Janneke Viegers (1952) considers herself an exact thinking, restless, person. "I'm always busy constructing, working. Only when I see my paintings from a distance, for example via the mirror in the hallway, then I realize: hey, it represents something as well!" With her (latex glove covered) hands she moulds her large, usually square, paintings. Her subject mater is the cityscape, interiors, and portraits. "But", emphasizes Viegers, "actually my work isn't about the subject physically, rather more about it emotionally." Her travels abroad after her studies brought her closer to the core of the Dutch painting traditions and cultural heritage. "Van Gogh and Rembrandt used color, emotion, perspective and the paint itself, there is still much to learn from them. The'contemporary realism' painters and photography so popular with the Americans is nothing for me. Since the arrival of photography precision painting is no longer necessary." Stronger still, proclaims Viegers, she paints against the tyranny of photography. "Each time when I try to paint a city truthfully, I realize afterwards that I made again my personal portrait." Also with human portraits her trademark textures are unmistakable. "Mid-ninety's I did a portrait series about women, from young to old, to show that beauty isn't limited to the young - a misconception created by photography. My so-called 'Knie-plays'. I painted them life size, not just head and shoulders, but hands and knees included. Actually it was more about my outlook, my vision on women. Viegers' paintings are usually square. "That way the composition is still undetermined when I start applying the paint, I'm still free." This freedom is important for Viegers. Starting with her interior paintings from her early period she has taken an aerial perspective, looking down from above. Her cityscapes she also paints from this same perspective, "to get some distance, to get away from the human tumult, the rushing about." She works in large formats. "I approach my work at a scale of one to one. That means that with an aerial vista of a city you need a substantial format." Viegers constructs her own reality. With short staccato movements she paints her subjects, applying the paint with her fingers, a very hands-on approach. "This attitude comes through not only in my paintings, but also, for example, in my video collages. I like to use different media: paintings, video-collages, drawings, and video-animation. But painting always comes first, continuously. "Every canvas is a comment on the previous one. The choice of each new subject is intuitive, but I'm always amazed at the exactitude of the results." PUBLICATION 6, see website Portraits Portrait of a child Janneke Viegers (41) For a portrait she doesn't need more then two hours. Sitting still is not necessary; and that makes it all the easier because especially children have the tendency to'sabotage' Janneke's directives. A child like Maria is allowed to go her own way, Janneke follows her through the room, painting an ear or such when the moment and ideal angle presents itself. As portrait painter you're actually a voyeur she feels. As she greets her subject, babbles about the weather, lays out her paint tubes and pours the coffee she is secretly already watching and studying. "I'm not so concerned with exact proportions, I try to represent the essence of my subject on the canvas. The way they move and talk is what I try to capture in color and composition. That's why my portraits after twenty years still strongly resemble the subject". Her portraits are expressive and full of movement. In reality a nose might look different but the subject is touchingly represented. "Psychological insight: I feel how someone is put together. It is my insight in to their personality. To represent someone's character in painting is the most beautiful thing there is. While she paints children of all ages, she prefers children of eight and above. Then they are really obstinate and have a definite image of themselves. Meddling with the painting. "No, not that color!" they proclaim! A boy I was painting once saw me using green to represent shadow in his face. Indignant he insisted that he did not have a green face! Ilonka Leenheer PUBLICATION 7, see website Portraits Janneke Viegers paints men, women, children and animals. She paints a portrait in one afternoon. "My artistic temperament works best with one sitting only. That's how it has to be, if I continue the next day it becomes a different painting altogether." Modern Masters PUBLICATION 8, see website Portraits The Inspired Likeness The portrait that Janneke Viegers made of the small Maria in 1993 is typical of the quick and to the point manner with which this artist captures someone. Her main purpose is to represent the character of the sitter. She paints children from birth onwards; sitting still is not necessary. Specifically it's the way the subject moves and talks that inspire her; these say more about someone's character. A portrait in oil is more than just a moment in time, while a moment in time is all a photo can ever be. That's why a portrait painted by Janneke will still resemble the sitter twenty years later. Résidence, December 1995 - January 1996 PUBLICATION 9, see website Portraits That's ME A designer found the following the most remarkable about the portrait Janneke Viegers painted of her: "She saw exactly the things that I see in myself. For example she wanted to emphasize my legs, which I feel are very long. The result was very surprising, very much me!" That's ME PUBLICATION 10, see website Films Accessory Art video with over lapping images, flowing into each other, influenced by the art of painting. Simultaneously apotheosis and poetry. Sleeping Beauty PUBLICATION 11, see website Films Accessory The first video presentation is by Janneke Viegers. The Gelderlander, 1984 (newspaper for east Holland) PUBLICATION 12, see website Exteriors About the work of Janneke Viegers Janneke Viegers (1952) considers herself an exact thinking, restless person. "I'm always busy constructing, working. Only when I see my paintings from a distance, for example via the mirror in the hallway, then I realize: hey it represents something as well!". With her (latex glove covered) hands she moulds her large usually square, paintings. Her subject matters are the cityscape, interiors, and portraits. "But" emphasizes Viegers, "actually my work isn't about the subject physically, rather more about it emotionally."Her travels abroad after her studies brought her closer to the core of the Dutch painting traditions and cultural heritage. "Van Gogh and Rembrandt used colour, emotion, perspective and the paint itself, there is still much to learn from them. The 'contemporary realism' painters and photography so popular with the Americans is nothing for me. Since the arrival of photography precision painting is no longer necessary." Stronger still, proclaims Viegers, she paints against the tyranny of photography. "Each time when I try to paint a city truthfully, I realize afterwards that I maid again my personal portrait." Also with human portraits her trademark textures are unmistakable. "Mid-90's I did a portrait series about women, from young to old, to show that beauty isn't limited to the young - a misconception created by photography. My so-called 'Knee-plays'. I painted them life size, not just head and shoulders, but hands and knees included. Actually it was more about my outlook, my vision on women. Viegers' paintings are usually square. "That way the composition is still undetermined when I start applying the paint, I'm still free." This freedom is important for Viegers. Starting with her interior paintings from her early period she has taken an areal perspective, "to get some distance, to get away from the human tumult, the rushing about." The subjects of these four views of the Netherlands are Rembrandt, a windmill, Binnenhof and Anne Frank. OmniArte, European Parliament, 2012 Johanna Schultheiss
1998, GIFT OF THE NETHERLANDS TO THE EUROPEAN PARLIAMENT  2021, ONTHULLING RAAM ‘VREDE EN VERZOENING’ DOOR PRINSES BEATRIX  Prinses Beatrix bij het raam Vrede en Verzoening in de Laurenskerk, Rotterdam 
Prinses Beatrix, Kunstenaar Janneke Viegers en Burgemeester Ahmed Aboutaleb 2021, SPEECH JANNEKE VIEGERS BIJ ONTHULLING RAAM LAURENSKERK ROTTERDAM Door het bestuur van de Laurenskerk ben ik gevraagd een raam te ontwerpen voor deze kerk, voor deze plek. Het moest een voorstelling worden van de verwoestende bombardementen op de drie steden Coventry, Dresden en Rotterdam. Plaatsen waar gewone mensen woonden, met gewone levens, die van het ene moment op het andere, veranderden in de hel op aarde. De verwoestingen van de steden en het leven van onschuldige burgers is wat de drie zustersteden voor altijd zal verbinden. Het is ook de reden dat ze hier ge-zusterlijk een plaats krijgen in dit raam in de Laurenskerk. Steden hebben mij altijd gefascineerd. De door mensenhanden gemaakte labyrinten, waar dicht op elkaar, op een intensieve manier samen geleefd wordt, waar men sterft en waar men begraven wordt. De vormen, het ontwerp, de plattegronden en het stratenplan. Het lijken welhaast levende organismen met bizarre volledig onnavolgbare eigen structuren. Fascinerend zijn de steden in vogelvlucht,overdag of ’s nachts in diep donkere tinten, met een sterrenhemel aan lichtjes en reflecties. Veel schilderijen heb ik zo gemaakt, op groot formaat. Maar deze enorme oppervlakte van glas, was van een geheel andere aard. Vele malen complexer dan een schilderij. De bijzonder ingewikkelde techniek met een deels onvoorspelbaar resultaat, maakten het, tot een inspannende maar ook bijzonder spannende bezigheid, die ik nu al een beetje mis. In de kartons, het model op ware grootte, heb ik abstracties van mijn schildershandschrift gebruikt, om de vuurzee, feller dan het oranje licht van het zonnevuur weer te geven. Dit, plaatselijk aangevuld met collagetechnieken van de originele oorlogsfotografie, in roetzwarte grisailles gedrenkt, om zo de horreur van het geweld tegen de steden tot een aansprekende verbeelding te maken. De compositie van het raam, is gelijk aan de compositie vanaf het bovenste deel, langs de punt van de toren van de kathedraal van Coventry en verder naar beneden, klieft een gigantische wig van lood, zich een weg naar het centrum van Europa. Vandaar gaat de beweging over in de hand van de Vredes Engel boven Dresden, die de Verzoening ontvangt in de vorm van het centrale hemelse licht dat naar beneden nevelt. Achter de engel is de in lood gevatte fotoreliek van de toren van de Laurenskerk zichtbaar. Boven dit helse inferno uit, toornt de onbeschadigde klok van het stadhuis van Rotterdam. De wijzers geven scherp de tijd aan van het moment dat Rotterdam nooit is vergeten: Tien over half twee, in de middag, het tijdstip waarop alle Rotterdammers in machteloosheid beseften wat er was gebeurd: barbaren hadden hun stad in as gelegd! Vrede en Verzoening is de titel. Voor mij mag het ook Het Bombardement of De Verwoesting, of Dood en Verderf heten, want dat is waar het raam ook voor staat en wat de drie Zustersteden ook gemeen hebben. Wat alle steden gemeen hebben die dit lot ooit trof. Dat zijn er veel, onvoorstelbaar veel. Vrijwel alle steden vanaf de oost grens van ons land, tot aan het einde van Europa, en verder nog. KUNST ALS EEN PERSOONLIJKE WRAAKACTIE Kunst is wat ons onderscheidt van beesten en barbaren. Van de barbaren ook, die deze stad hebben verwoest. Kunst heeft ook de kracht, om de barbarij en de beestachtigheid te overwinnen. Het was voor mij dan ook een grote eer, om hier als een persoonlijke wraakactie, de kunst te laten zegevieren, over de cultuurloosheid van de verwoestingen. De kunst die een poging tot haar eigen verwoesting kan laten zien, en die zo het laatste woord heeft en overwint. Mij gaf het een grote voldoening… Ik hoop dat het raam, een van de spreekwoordelijke vingers zal blijven, die wijst naar waar we niet meer naartoe willen. Maar laten we het hier vooral ook hebben over het Rotterdam van nu. De modernste stad van Nederland, de Feniks die herrezen is uit de as van dit raam: Een zakelijke stad, een zintuiglijke stad, een stad met een warm hart, een stad, inmiddels met vele culturen, die gezamenlijk alles weer opgebouwd hebben: De Haven, De Kuip, Het Café, De Markt, De Kop van Zuid, nieuwe buurten, nieuwe wijken, nieuwe wegen en nieuwe bruggen, nieuwe plattegronden, nieuwe straten. Een nieuw levend organisme. Met een schuin oog kijk ik nu naar het immense raam in de ‘Zuider Zijbeuk’ rechts van u. Nu is daar nog niets, maar daar gaat het nieuwe Rotterdam komen. In een gigantisch raam. Door mij gemaakt. In eigen beheer, geschilderd in al zijn dramatische nuances, in aantrekkende en afstotende pigmenten, in grisailles, donker geborgen en licht. In explosies van kleur die plenzen op precies de juiste plaatsen en lyrisch vervloeien, en, in staccato, ma non troppo, doppo, lento….. Het Leven in Vogelvlucht! Ik zie het al voor me! Het komt goed met dat raam! En met Rotterdam! PUBLICATION 13, see website Portraits Literatuurmuseum.nl: Over het schilderij van Theo Sontrop Sontrop, Theo 1931-2017 [Janneke Viegers (1952)] 1996Theo Sontrop was dichter, redacteur en uitgever, en van 1972-1994 directeur van uitgeverij De Arbeiderspers. Hij ontdekte onder anderen Gerrit Komrij, Maarten Biesheuvel en F.B. Hotz, zette een poëziefonds op, maakte zich sterk voor de beroemde serie Privé-domein en was redacteur van literair tijdschrift Maatstaf. Zelf was hij als dichter gedebuteerd in 1962 met de bundel Langzaam kromgroeien. Hij noemde zich wel ‘de langzaamste dichter van Nederland’, want in 1971 verscheen de bundel Marmerkijker en in 1975 Het alfabet: 26 kwatrijnen met tekeningen van Joost Roelofsz. Als uitgever en dichter wordt hij literair geportretteerd in de roman De grachtengordel (1992) van Geerten Meijsing – hij is daar de commerciële uitgever Leo Wolff – en in het verhaal ‘Blauw’ van A.H.J. Dautzenberg. Wie al heel vroeg over hem schreef was dichteres F. Harmsen van Beek, bij wie hij vanaf 1962 de begane grond huurde van de villa Jagtlust, die in 1971 werd ontruimd. Het was toen zo’n bouwval dat de muur waartegen zijn bed had gestaan van de gevel was losgekomen. In Kus of ik schrijf, haar bundel uit 1975, staat het lange gedicht ‘De Theorie van de Einzelganger’: ‘voor Th. S.’, waarin een ‘mislukte jutter’ wordt opgevoerd die graaft en blijft graven op een ‘eenigszins mislukt’ strand, zoekend naar ‘mooie schelpen of karkassen of naar/ vreemde stenen, stukjes drijfhout. Dooie krabben/ mag ik ook graag zien en de wereldse omhulsels// van zee-egels (…)’ Janneke Viegers, die dit portret van hem maakte in de jaren dat ze een relatie met hem had, vindt het beeld van de strandjutter heel typerend. Zij beeldt hem hier uiterst zomers af na een warme stranddag, niet op Vlieland waar Sontrop later zou gaan wonen maar op de Amsterdamse Keizersgracht. ‘Steeds komt het graven terug, hij vond zijn eigen handen ‘molspootjes’, en letterlijk in het zand in het gedicht: “zo graaf ik hier dus eenzaam”… Hij zocht altijd naar schrijvers om uit te geven. Harmsen van Beek vermeldt ook een aantal harde metalen, in mijn interpretatie is dat omdat hij hard en meedogenloos kon zijn, verbaal aanvallen. In mijn portret zit die aanval in zijn voet.’ Samen maakten ze in 1994 de bibliofiele uitgave Galante momenten. Tien quatrijnen, in een oplage van 45 exemplaren: erotische kwatrijnen met 10 gekleurde etsen, in houten cassette. ‘Wie hem heeft staan zie toe dat hij niet valle’, schreef Sontrop als opdracht voor haar voor in een boek, schuins naar het Bijbelboek Korinthiërs. Toen het doek in het Letterkundig Museum kwam te hangen noemde de toenmalige directeur Anton Korteweg het de eerste Origine du monde van een man. Janneke Viegers maakt grote olieverfschilderijen van wereldsteden en heeft daarnaast veel geportretteerd. Ze gaf les aan de kunstacademies van Arnhem en Amsterdam en Theo Sontrop was twintig jaar lang in haar leven: “Hij was mijn muze.’ Aafke van Hoof
PUBLICATION 14, see website Portraits Literatuurmuseum.nl: Over het schilderij Harry Mulish Mulisch, Harry [Janneke Viegers (1952)] 1995Dit portret van Harry Mulisch kwam tot stand in opdracht van de toenmalige Portretwinkel in Haarlem, tegenwoordig onderdeel van Morren Galleries in Utrecht. Zo’n 20 schilders legden Mulisch op hetzelfde moment vast. Kunstenaar Janneke Viegers schilderde hem er in die sessie. “In één middag moet een portret staan, maximaal 2 uur en altijd in interactie, in gesprek”. Hij lijkt hier bloot, en dat klopt: hij was weliswaar gekleed die middag, maar ze heeft het doek na de sessie bewerkt en gaf hem een ontbloot lijf (symbool van onderwerping zoals eeuwen lang de vrouw naakt model was). Uiteindelijk heeft ze het hoofd uit het ‘Kniestuk’ (portret tot aan de knie met handen) gesneden, en dat is het portret dat we hier zien. Viegers trekt de parallel met het beroemde vroeg-17e-eeuwse doek Giuditta e Oloferne, de onthoofding van Holofernes. Het stuk (en andere onthoofdingen) werd geschilderd door Artemisia Gentileschi, de eerste vrouw aan de Accademia in Florence, door feministische kunsttheoretici herontdekt. Ze was nog maar 17 toen ze het schilderde, in de stijl van die tijd zoals van Caravaggio. Het Museum bewaart nu deze ‘Holofernes’ van Mulisch. Viegers portretteerde schrijvers en denkers, o.a. voor NRC Handelsblad en behoorde tot de schildersgroep ‘Het wilde schilderen’, de schildersbende ‘After Nature’ en de ‘Plein Air’-schilders met Peter Klashorst en Rob Scholten. Ze is bekend van haar ‘Gobelins’: grote olieverfschilderijen van interieurs en wereldsteden in vogelvluchtperspectief, voor Nederlandse ambassades over de hele wereld. Mulisch stond in 1995 op grote hoogte, zijn roman Hoogste tijd was net verfilmd, hij werd ereburger van Haarlem – de stad waar hij geboren was – en kreeg in het paleis van de Belgische koning Albert de prestigieuze Prijs der Nederlandse Letteren voor zijn hele oeuvre. ‘Hoger kan ik niet,’ zei hij in de Belgische krant De Standaard. ‘Althans niet in Nederland. De Nobelprijs is nog altijd mogelijk, maar dat is een casino, waarbij ook allerlei politieke overwegingen een rol spelen.’ Aafke van Hoof
OPENINGSPEECH 2019, see website Celestials Tentoonstelling 'Hemelingen' Op zaterdag 30 november l.l. hebben wij de nieuwe tentoonstelling in Plein van Siena feestelijk geopend. Het gaat om werk van Janneke Viegers. Zij gaf haar expositie de naam: Hemelingen, Celestials. Al eerder hebben wij het genoegen gehad in Plein van Siena werk van haar te kunnen exposeren. Denk aan haar grote schilderstukken van steden in vogelperspectief: Rotterdam, Siëna. Dat laatste werk van haar hebben wij kunnen aanwerven: Plein van Siena.De Hemelingen van Janneke Viegers doen denken aan zon, maan en sterren, het immense uitspansel. Imponerend en voor wie daar gevoelig voor is: ontzagwekkend, ook in religieuze zin. Wij dachten dat deze tentoonstelling goed zou passen in de adventstijd. In de adventstijd begint de kerkelijke jaarkring weer opnieuw. En juist in de overgang van oud naar nieuw denkt de liturgie van de kerk aan de eindtijd: met "tekenen aan zon, maan en sterren". Daarbij kun je lezen uit het scheppingsverhaal, met name Gen. 1, 1-8. Je kunt ook lezen het apocalyptische visioen van Luk. 21, 25-28. In beide teksten gaat het over "hemelingen". De tekst uit het scheppingsverhaal is een fragment van een religieus gedicht. De andere tekst uit het evangelie is een stuk uit een visioen. De dichter en de ziener kijken. Zij zien onbegrijpelijke dingen. Ze laten ons zien en leren ons zien. Van binnenuit naar buiten kijken, en van buitenaf naar binnen kijken. Dat doen schilders ook. Zij zien dingen, en proberen uit te beelden wat zij zien en wat zij daarin zien. Het zijn soms studies. Net zoals op de piano: etudes. En zo leren zij ons zien. Ze laten ons kijken. En dat zonder woorden. Zonder uitleg. Hoogstens met een titel als een soort hint. Ze geven weer wat zij zien, hun eigen indrukken en gevoelens. Janneke Viegers doet dat ook met haar tentoonstelling die zij noemt: Hemelingen: Celestials. Je kunt wel eens denken: moderne mensen hebben moeite met onbevangen kijken. Ze gunnen zich geen tijd. Moderne mensen zijn ongeduldig. Over museumbezoek is onderzoek gedaan: men kijkt over het algemeen maar een beperkt aantal seconden naar een schilderij. Dan gaat men weer verder naar het volgende werk. Maar eigenlijk zou ik moeten stilstaan. Of erbij gaan zitten. Rustig kijken en op mij laten inwerken. Wat voel ik, wat komt er in mij op, wat ervaar ik zelf. Welke gevoelens, welke gedachten komen in mij op: wat gebeurt er met mij. Je kunt schilderijen mooi vinden of lelijk, ze spreken je aan of niet. Maar hoe dan ook: met enig kijken gebeurt er altijd iets met mij. Ik reageer op het werk. Gun je de tijd. En als het nu niet lukt, kom nog eens terug. Om te leren kijken. Wat mij opvalt bij Hemelingen, is dat het ronde schilderijen zijn: je kijkt als het ware door een kijker, door een telescoop. Of is het zo, dat ze doen denken aan de hemellichamen zelf. Zon, maan en sterren. Men zegt ook: rond is het symbool van oneindigheid, onbegrensdheid. Je kijkt naar dat kleine stukje van de hemel. Telkens weer anders. Sommige uitsneden horen bij elkaar. Misschien horen ze allemaal wel bij elkaar, als een groot geheel. Zo zijn ze wel alle 20 tentoongesteld geweest in de ronde kunstkapel aan de Prinses Irenestraat. In de beperkte ruimte van Plein van Siena hangen maar enkele werken uit die grote serie. Ze zouden eigenlijk zo moeten hangen, dat je er langs zou kunnen wandelen, als een soort astronomische tocht. Bij de feestelijke openingsbijeenkomst heeft Janneke Viegers zelf uitleg gegeven over haar bedoelingen met dit werk, als nieuwe fase in haar artistieke ontwikkeling. Het was leerzaam en zeer boeiend. En zeker passend in Plein van Siena, dat toch is opgezet als een ontmoetingsplaats voor mensen die aandacht willen hebben voor wat anderen bezielt. De Hemelingen zijn tot na Nieuwjaar zeker nog te zien in Plein van Siena. Mis ze niet! p. A. Niesen o.p KERSTPREEK 2016, see website Exteriors Tentoonstelling 'Feest in de stad' ...Er is nog een schilderij. Het hangt hier levensgroot. Een afbeelding ervan op de achterkant van ons boekje. Het is van Janneke Viegers. Pas geschilderd. Het heet: Siena. Het grote stadsplein. Gezien vanuit een ongewoon perpektief. Van bovenaf. Vogelperspektief. Net als dat andere schilderij dat in de kerk hangt. Als Gobelins hangen ze aan de muur. Symbolen van de mensenstad. Plekken waar het allemaal te doen is. Waar het leven zich afspeelt. De grote en de kleine dingen van de mensen. De mooie dingen en ook de gruwelijke. Daar leven de mensen met elkaar. Mensen met hun gelukkige gezinnen en mensen met hun gebroken gezinnen, de eenzamen en de mensen die moeten leven met verlies of ziekte. De mensen met hun vermogen en de mensen die leven van de bijstand. Om hen allemaal gaat het. Om hen allemaal wordt het kerstmis. Om hen heeft de moeder haar kind in de armen. Als het daar ooit is gebeurd, waarom gebeurt het dan niet hier? Als het toen is gebeurd, waarom dan niet nu? Pater Niesen, Thomas van Aquino parochie, 2016. OPENINGSPEECH 2016, see website Exteriors Tentoonstelling 'Feest in de stad' ...De stad van vrede is eem symbool van hoop: bijvoorbeeld in Openbaring: 'Toen zag ik de Heilige stad, het nieuwe Jeruzalem, uit de hemel neerdalen, bij God vandaan.'
Paus Fransiscus heeft mooie dingen geschreven over leven en spiritualiteit in de stad van vandaag. Uit Evangelii Gaudium, de veugde van het evangelie:
"Wij moeten de stad vanuit een contemplatief standpunt hernennen, ofwel vanuit een standpunt van het geloof dat de God ontdekt die in haar huizen, in haar straten, op haar pleinen woont.
In de stad wordt het religieuze aspect tot stand gebracht door verschillende stijlen van leven, door gewoonten gekoppeld aan een gevoel van tijd, grondgebied en relaties dat verschilt van de stijl van de van plattelandsbevolkingen.
Nieuwe culturen blijven ontstaan in deze uitgestrekte gebieden met mensen waar de Christen niet meer gewoon is degene te zijn die zin bevordert of geeft, maar deze culturen andere talen, symbolen, boodschappen en
en paradigma's krijgt die nieuwe levensorientaties, vaak in tegenstelling met het Evangelie van Jezus, bieden. Een nog ongekende cultuur klopt en tekent zich af in de stad.
De verkondiging van het Evangelie zal een basis zijn om de waardigheid van het menselijk leven in deze context te herstellen, omdat Jezus in de steden leven in overvloed wil verspreiden.
De samenhangende en volledige zin van het menselijk leven die het Evangelie voorhoudt, is het beste geneesmiddel voor de kwalen van de stad, hoewel wij in overweging moeten nemen dat een programma en een uniforme strakke stijl van evangelisatie niet
geschikt zijn voor deze werkelijkheid, maar wat menselijk is tot op de bodem beleven en doordringen tot de kern van de uitdagingen als gistmiddel van getuigenis, in iedere cultuur, in iedere stad de Christen en de stad bevrucht."
Marieke Maes, OPENING SPEECH EXHIBITION 'ABSTRACTA URBANA' at RIVM, 2006, by Henk Hofland Goed schilderen is onthouden worden. Ik ontleen deze uitspraak aan Willen Frederik Hermans, die het over goed schrijven had. Voor het onthouden maakt dat geen verschil. De Kunstenaar wordt iets gewaar, legt het vast, zo scherp en uniek, dat degene die het daarna onder ogen krijgt, de herinnering aan die ervaring levenslang bewaard. Hoe ouder ik word, hoe meer ik besef dat dit soort onthouden tot het geluk van je leven hoort. Zolang baas Altzheimer niet bij je op bezoek komt, bewaar je in je hersenen een museum annex bibliotheek, uitsluitend gevuld met werken van je eigen voorkeur.Sinds 1995 hoort tot de collectie in mijn hersenpan ook werk van Janneke Viegers. Zij exposeerde toen in de grote zaal van de kunstenaarssociëteit Arti et Amicitiae aan het Rokin. Ik kwam daar iedere week om mee te doen aan het radioprogramma Welingelichte Kringen. Ik zag haar schilderijen van Amsterdamse pleinen. Grote doeken waaruit de stad hoorbaar naar voren kwam. Daar was niets pietepeuterigs, niets kinderachtigs, niets kleinmalerisches in te bespeuren. Die voorspellingen bevielen me op het eerste gezicht. Ik ontmoette de kunstenares. Dat zijn stoere schilderijen, heb ik gezegd. Dat was ik vergeten, maar toen iemand me daar onlangs aan hielp herinneren, dacht ik dat ik het meer dan tien jaar geleden goed had gelezen. Ik sta er nog steeds achter. De grote stad is het belangrijkste kunstwerk dat de mens door de eeuwen heen heeft voortgebracht. En hij kan er niet genoeg van krijgen. Na de oude metropool die we in het Westen nog altijd als het toppunt van stedenbouw beschouwen, is in andere delen van de wereld de megapolis ontstaan en als het op dezelfde voet verdergaat, zullen we over een jaar of tien de eerste gigapolis op onze planeet hebben, een stad vergeleken waarbij New York althans naar omvang niet veel bijzonders meer zal zijn. Daar hebben we het verder niet over. Het gaat me om de stad als tegendeel van het platteland, ook in de schilderkunst. Een jaar of wat geleden was in het Rijksmuseum de tentoonstelling Meesterlijk vee: meesterwerken. De kop van een rustende koe kan bepaalde talenten in vervoering brengen. Daar kan dan weer een mooi doek uit ontstaan. Maar het zal niet aan de onzichtbare muren van mijn bovenkamer blijven hangen. De steden van Janneke Viegers hebben de wezenskenmerken van de grote stad. Al het kijken naar schilderijen is volstrekt subjectief. Tot deze wezenskenmerken hoort voor mij in de eerste plaats de beheerste chaos. De grote stad is een paradox. Zonder orde kan ze niet bestaan. Maar binnen dit georganiseerd raamwerk heerst het individualisme, doen wat men wil. Stadslucht maakt vrij, was de leuze in de middeleeuwen. Die formule is onvergankelijk. in de steden van Janneke Viegers kan de mens beroemd worden, anoniem blijven, onderduiken. Het zijn de steden van Marco Borsato, de naamloze kantoorslaaf en Willem Holleeder, om maar eens een paar stedelingen te noemen. De steden van deze schilderijen werken op de verbeeldingskracht. Ze herbergen de grilligste vormen van het toeval. Zo kan ik me bijvoorbeeld voorstellen dat door de reeks Amsterdam Zuid een schrijver tot een zeer eigentijdse roman wordt geïnspireerd. Een ander wezenskenmerk is de grootsheid zoals die is vastgelegd in de eindeloze opeenstapeling van steen. Misschien zult u denken dat ik hier een open deur intrap. Maar de echte stadsschilder heeft van nature verstand van steen, of anders is zo iemand op z'n hoogst een schilder van stadsgezichten. Om een paar uiteenlopende voorbeelden te noemen: Giorgio de Chirico legt het steen van de stad vast in zijn mensenloze gebouwen, Saul Steinberg, van oorsprong architect, heeft op zijn netvlies een radar voor de Amerikaanse stad, Jeroen Hermkens beschouw ik als een groot talent in het vastleggen van monumentale steen. En zo heeft Janneke Viegers haar eigen radar voor het stadsgeheel van pleinen, het stadstotaal in vogelvlucht. Kijk ten bewijze van mijn stelling naar haar gezicht op Amsterdam uit de Rembrandttoren, haar beeld van Utrecht. Kijk er vooral lang naar. Daartoe nodigen deze schilderijen uit. Een schilderij dat dit niet doet, beschouw ik meer als een plaatje. Een bijzondere categorie in dit oeuvre wordt gevormd door de schilderijen van gebombardeerde steden. Daarvoor heeft Janneke Viegers een bijzondere intuïtie. Dat kan ik zegen want ik spreek uit ervaring. De gave stad die ik als jongen van twaalf vier dagen tevoren nog op de fiets doorkruist had, werd binnen anderhalf uur in een brandend geheel veranderd, en daaruit ontstond eerst de geweldige rokende puinhoop, daarna het doolhof van met puin bedekte straten en muren zonder daken, en tenslotte de vlakte die voor 14 mei 1940 de oude stadsdriehoek was gewest. Afgezien van al het andere, een revolutie in mijn persoonlijke omgeving, en een misdaad, waarvan ik nu, bijna 66 jaar later, nog altijd, van tijd tot tijd, de diepte en omvang niet volledig overzie. Toen ik lang na de oorlog Picasso's Guernica voor het eerst zag, wist ik in ieder geval dat het wezen van de destructiviteit ook in een schilderij kan worden weergegeven. Er bestaat een foto van het verwoeste Dresden, vanaf het dak van ik geloof de opera genomen, die op een heel andere manier dezelfde boodschap brengt. Een foto van Hamburg, na de vuurstorm, alle huizen uitgebrand en zonder daken. De holle stad. Daaraan moest ik denken toen ik voor het eerst het Dresden van Janneke Viegers zag. Goya heeft in zijn serie De rampen van de oorlog beter dan welke fotograaf uitgedrukt, wat oorlog aan de mensen doet. De verwoeste steden van de vorige eeuw zijn door talloze fotograven vastgelegd, maar hebben weinig schilders geïnspireerd. Toen de oorlog in Irak begon, besloot de Britse regering een schilder met de troepen mee te sturen. Voor zover ik weet heeft deze kunstenaar nog niets kunstzinnigs vastgelegd. Het zal dan ook een niet geringe opgave zijn, achter je ezeltje te gaan zitten, in Bagdad of Basra, om daar het toneel na een aanslag op je doek te brengen. Maar het kan ook anders. Oorlog hoort opnieuw tot de omgeving van ons dagelijks leven. Hier in Nederland, in Bilthoven, ver weg, maar met de mogelijkheid dat we er binnenkort direct getuige of slachtoffer van kunnen worden. En aan de andere kant spreken we over de oorlog zo terloops, alsof we het over het weer hebben. Het is aan de kunstenaar om de essentie van alles, dus ook van de oorlog weer te geven. De zinloze verwoesting is van alle tijden. In deze reeks schilderijen van gebombardeerde steden herken ik de werkelijkheid van nu, van Lower Manhattan tot Bagdad en Falluja. Dat brengt mij tot mijn laatste blijk van bijval. Janneke Viegers heeft verstand van steden. En zij heeft ook verstand van haar eigen tijd, en daarvan geeft zij in haar werk voortdurend de bewijzen. Persoonlijk vind ik dat het met minder niet kan. Zij doet het en zo hoort het! Ik open de voorstelling.  |
 2007 - Eerste Kamer
|
 2001 - Buitenlandse Zaken
|
 2001 - Buitenlandse Zaken
|
 Jeugdstrafrecht |
 prof. Adriaan Blaauw |
 1990 KUNST EN BEDRIJF (Art and Business). 'Art Assignments: A mystery tour through the Netherlands in four School Buildings' by Micha Ouwendijk |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
1993 ELLE JUNIOR, STUDIO Portret van een kind
 |
1977 MAP OF TOKYO, folded 17,5 x 9 cm
 |
1977 TOKYO, HAWAII, NEPAL, modeling work, 102.5 x 72.5 cm posters, Japan
 1977, ISETAN DEPARTEMENT STORE I, Maui |
 1977, ISETAN DEPARTEMENT STORE II, Maui |
 1977, RALPH LAUREN COLLECTION, Tokyo |
 1977, THE WIND BLEW TODAY, Polaroid Co. Ltd. Japan photo: Sachiko Kuru, clothing: Issey Miyake, location: Nepal |
 1977, THE WIND BLEW TODAY II, Polaroid Co. Ltd. Japan photo: Sachiko Kuru, clothing: Issey Miyake, location: Nepal |
  Copyright © 2023, Janneke Viegers No content of this website may be published elsewhere without strict permission from the author. |